Nakon što su trgovci umetninama u Mađarskoj poslali na popravku violinu koju su godinama čuvali, otkriveno je da je taj instrument napravio jevrejski zatvorenik unutar nacističkog koncentracionog logora Dahau tokom Drugog svetskog rata. Ova violina, koja je otkrivena tokom popravke, nosi poruku iz 1941. godine koju je napisao Francišek Kempa, što je dodatno osvetlilo njenu značajnu istorijsku vrednost.
Poruka pronađena unutar violine je sadržavala informacije o njenoj izradi, uključujući napomenu da je instrument napravljen „u teškim uslovima bez alata i materijala“. Ova informacija je izazvala veliku pažnju, jer je ukazivala na to da je, uprkos lošem kvalitetu drveta i grubim alatima koji su korišćeni, osoba koja je napravila violinu bila vešt majstor. Sandra Katona, mađarska trgovkinja umetninama, ukazala je na kontradikciju između veštine izrade i izbora materijala, što je dodatno naglasilo teškoće sa kojima su se zatvorenici susretali.
Profesionalac koji je popravljao violinu, suočen sa ovim kontradiktornim informacijama, rastavio je instrument i otkrio Kempinu skrivenu poruku. Ova poruka nije bila samo objašnjenje, već i svojevrsno izvinjenje majstora za nedostatke u izradi violine, koji su bili posledica brutalnih ograničenja njegovog zatočeništva. Ovaj instrument postao je simbol nade i otpornosti u najtežim uslovima.
Dahau, koji se nalazio u blizini Minhena, bio je prvi koncentracioni logor koji su nacisti osnovali, i to 1933. godine. Iako je prvobitno služio za političke zatvorenike, vremenom je postao model za druge logore, gde su zatvarani Jevreji, Romi, homoseksualci i mnogi drugi. Logor je postao mesto mučenja, medicinskih eksperimenata i prisilnog rada, a zatvorenici su često bili izloženi brutalnom kažnjavanju.
Osim što je bio simbol stradanja, Dahau ima i mračnu statistiku. Veruje se da je najmanje 40.000 ljudi umrlo unutar njegovih zidina, zbog gladi, bolesti, pogubljenja ili zlostavljanja. U ovom kontekstu, violina koju je napravio Francišek Kempa dobija dodatnu težinu, kao podsećanje na ljudsku kreativnost čak i u najtežim vremenima.
Mnogi muzički instrumenti su bili prisutni u koncentracionim logorima tokom Drugog svetskog rata, ali je Kempina violina jedini poznati instrument koji je zapravo napravljen unutar logora. Nakon rata, ona je na neki način napustila Dahau i stigla do Mađarske, ali način na koji je to postignuto ostaje nepoznanica.
Prema dokumentima koje je dostavio muzej u spomen-obeležju Dahau, Francišek Kempa je preživeo rat i vratio se u Poljsku, gde je nastavio da pravi instrumente sve do svoje smrti 1953. godine. Njegova „violina nade“ ne samo da simbolizuje umetničku veštinu, već i ljudsku otpornost u suočavanju sa strahotama rata.
Ova priča o violini iz Dahaua osvetljava važnost umetnosti kao načina izražavanja i otpora, čak i u najtežim vremenima. Ona podseća na to da je umetnost često poslednji bastion ljudske duhovnosti, koji može preživeti i u najsurovijim uslovima. U ovom slučaju, violina nije samo instrument; ona je svedočanstvo o ljudskoj borbi, kreativnosti i nadi koja se ne gasi.
