Poslanici Socijalističke narodne partije Crne Gore, Bogdan Božović i Slađana Kaluđerović, nedavno su podneli amandman na Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o statusu potomaka dinastije Petrović Njegoš. Ovaj amandman predlaže promenu reči u članu 1, gde se umesto „nasilne aneksije države“ koristi termin „ujedinjenja Crne Gore i Srbije“. Ova inicijativa izazvala je različite reakcije u javnosti i političkom životu Crne Gore.
Poslanici SNP-a su u zajedničkom saopštenju objasnili motive koji stoje iza ovog amandmana. Oni su naglasili da je svrha amandmana da se precizno i istorijski tačno iskaže suština događaja iz 1918. godine, koji se često tumači kao aneksija. Božović i Kaluđerović smatraju da se zapravo radilo o ujedinjenju koje je proizašlo iz volje naroda i težnje za zajedništvom. Ovim potezom, SNP želi da promeni narativ koji se vezuje za ovaj istorijski trenutak i da ga predstavi u svetlu zajedničke borbe južnoslovenskih naroda.
Ujedinjenje Crne Gore i Srbije, prema rečima poslanika SNP-a, bilo je složen proces koji je imao duboko ukorenjene istorijske razloge. Oni ističu da je to bio rezultat višedecenijske borbe za slobodu i jedinstvo, što je odraz težnji naroda da se okupe u jednoj državi. Ovaj pristup može se posmatrati kao pokušaj redefinisanja istorijskih događaja u Crnoj Gori i ponovnog jačanja veza sa Srbijom.
Međutim, ovakav amandman nije prošao bez kritika. Mnogi politički analitičari i opozicioni političari izrazili su zabrinutost da bi promena terminologije mogla dodatno pogoršati već postojeće tenzije između različitih etničkih i nacionalnih grupa u Crnoj Gori. U zemlji gde su pitanja identiteta i nacionalnog pripadništva često sporna, ovakva izmena može izazvati dodatne podela i nesuglasice među građanima.
Osim toga, pitanje ujedinjenja Crne Gore i Srbije je duboko emocionalno i politički osetljivo. Mnogi Crnogorci, posebno oni koji se identifikuju kao Crnogorci, imaju različita gledišta na ovu temu. Dok jedni smatraju da je ujedinjenje bilo neophodno i korisno, drugi to vide kao gubitak autonomije i suvereniteta Crne Gore. Ove razlike u mišljenju često dovode do sukoba i polemike u javnom diskursu.
U istorijskom kontekstu, ujedinjenje iz 1918. godine dogodilo se nakon Prvog svetskog rata, kada su se monarhije u Evropi raspadale, a novi politički entiteti formirali. U tom trenutku, mnogi su smatrali da je ujedinjenje Crne Gore i Srbije prirodan korak ka jačanju južnoslovenskog identiteta. Ipak, vremenom su se pojavili različiti narativi koji su doveli do kontroverzi oko ovog pitanja.
Amandman poslanika SNP-a može se posmatrati kao deo šire strategije koja ima za cilj jačanje veza sa Srbijom i promovisanje zajedništva među južnoslovenskim narodima. U tom smislu, SNP može računati na podršku dela populacije koja se identifikuje sa srpskim nacionalnim identitetom, ali i na podršku onih koji teže jačanju regionalne saradnje.
U svakom slučaju, donošenje ovog amandmana i njegovo usvajanje u Skupštini Crne Gore predstavljaće značajan korak u oblikovanju buduće političke klime u zemlji. Pitanje identiteta, nacionalnog pripadništva i istorijskog nasleđa će i dalje ostati centralne teme u političkom diskursu Crne Gore, a svaka promena u ovom smislu može imati dalekosežne posledice na društvo kao celinu.
Kako se situacija razvija, biće važno pratiti reakcije različitih društvenih i političkih aktera, kao i stavove građana o ovom kontroverznom pitanju. U kontekstu sve većih tenzija i polarizacije u društvu, jasno je da je pitanje ujedinjenja Crne Gore i Srbije daleko od jednostavnog i da zahteva pažljivo promišljanje i dijalog među svim zainteresovanim stranama.
