Cene obradivog zemljišta u Evropskoj uniji za 2023. godinu pokazale su značajne razlike među državama članicama. Prema izveštaju Evrostata, Malta se ističe kao zemlja sa najvišim prosečnim cenama, dok je Hrvatska na drugom kraju spektra sa najnižim cenama. Prosečna cena jednog hektara obradivog zemljišta u EU iznosila je 11.791 evro, dok je prosečna godišnja cena zakupa obradivog zemljišta i trajnih travnjaka bila 173 evra po hektaru.
Malta, sa prosečnom cenom od neverovatnih 283.039 evra po hektaru, prednjači na listi najskupljih zemalja. Na drugom mestu nalazi se Holandija, gde se hektar prodaje po ceni od 91.154 evra, dok je Luksemburg treći sa 42.540 evra. U kontrastu, Hrvatska beleži najniže prosečne cene sa 4.491 evrom po hektaru, a slede je Letonija sa 4.591 evrom i Slovačka sa 5.189 evra.
Podaci Republičkog geodetskog zavoda za četvrti kvartal 2024. godine pokazuju da se u Vojvodini cene obradivog zemljišta znatno razlikuju. U Južnobačkom okrugu, na primer, hektar je dostigao cenu od 35.100 evra, dok su u Sremskom okrugu cene slične. Zapadnobački okrug beleži nešto niže cene, sa najskupljim hektarom od 25.000 evra. U beogradskom regionu, cene su još više, jer se hektar prodaje po ceni od 35.850 evra, dok se u južnoj i istočnoj Srbiji cene kreću oko 30.000 evra.
Poljoprivrednici, poput Ace Letića iz Čeneja, ističu da visoke cene obradivog zemljišta često dolaze od onih koji se ne bave poljoprivredom, kao što su advokati i doktori, koji to vide kao isplativu investiciju. Sa druge strane, poljoprivrednici su suočeni sa velikim izazovima, kao što su suše, niži prinosi i niske cene osnovnih poljoprivrednih kultura, što ih odvlači od proširenja poseda i bavljenja poljoprivredom.
Ekonomista Milan Prostran iz Beograda smatra da visoke cene obradivog zemljišta u Srbiji u poređenju sa Hrvatskom ne bi trebale da iznenađuju. On objašnjava da Hrvatska tek sada otvara svoje tržište za strance, što može dovesti do povećanja cena u narednim godinama. Od 2023. godine, dostupno poljoprivredno zemljište u Hrvatskoj može se prodavati strancima, što je ranije bilo zabranjeno. Ova promena može značajno uticati na cene, koje su trenutno niske zbog prethodnih restrikcija.
U poređenju sa drugim zemljama članicama EU, cene obradivog zemljišta u Srbiji su i dalje značajno više. Ranijih godina, zemlje poput Rumunije i Slovačke su imale slične situacije sa niskim cenama, ali su se uslovi na tržištu menjali. Mađarska je, na primer, bila suočena sa pritiscima EU da dozvoli strancima pristup svom poljoprivrednom zemljištu, što je dovelo do promena u zakonodavstvu.
Različite cene obradivog zemljišta u okviru EU ukazuju na složenost tržišta i uticaj različitih faktora, uključujući ekonomsku situaciju, zakonodavne promene i pritisak stranih investitora. U svetlu ovih informacija, tržište obradivog zemljišta u Srbiji i Hrvatskoj će se verovatno suočiti sa daljim promenama i prilagođavanjima u narednim godinama, dok se region nastavlja razvijati u skladu sa evropskim standardima.
Nakon ulaska Hrvatske u EU, situacija na tržištu poljoprivrednog zemljišta se značajno menja, a cene bi mogle rasti kako se tržište otvara stranim investitorima. U svakom slučaju, izazovi sa kojima se suočavaju lokalni poljoprivrednici zahtevaju pažnju i mogu uticati na buduće odluke o investicijama i razvoju poljoprivrede u ovom delu Evrope.
