U Srbiji se više od 4.000 pacijenata nalazi na dijalizi, dok stotine njih čekaju na transplantaciju bubrega, koja predstavlja jedinu šansu za novi i kvalitetan život. O savremenim metodama lečenja, izboru donora i uspešnosti transplantacija bubrega, razgovarao je doktor Gokhan Temiz, renomirani nefrolog i član transplantacionog tima čuvene bolnice Memorijal u Istanbulu.
Prema rečima doktora Temiza, problemi sa bubrezima često se javljaju kao tiha bolest, što znači da pacijenti obično ne primećuju simptome dok ne izgube više od 80% funkcije bubrega. Simptomi koji se mogu javiti uključuju edeme, hipertenziju i povraćanje, dok se bolest često prepoznaje kroz analize krvi, testove uree i kreatinina. Doktor preporučuje pacijentima da obavljaju redovne skrininge bubrega, jer je pravovremena dijagnostika ključna.
Doktor Temiz naglašava da su gotovo svi pacijenti u nekoj fazi bolesti bubrega kandidati za transplantaciju. Postoji pet faza bolesti bubrega, a transplantacija se obično čeka dok pacijent ne dođe do pete faze, koja je najteža. U toj fazi, svi pacijenti su kandidati za presađivanje bubrega, ali je neophodna stroga procena kako bi se utvrdilo da li je transplantacija moguća. Pacijenti koji ne ispunjavaju uslove za transplantaciju moraju se oslanjati na hemodijalizu.
U Turskoj, gde doktor Temiz radi, postoji sistem čekanja za donatore bubrega, koji se koristi kada pacijent nema članove porodice ili prijatelje koji bi mogli da doniraju bubreg. Takođe, postoji sistem uparivanja donatora, gde nesrodni donatori mogu zameniti bubreg sa prijateljem ili rođakom, što povećava šanse za uspešnu transplantaciju. U Turskoj se svake godine izvrši između 3.000 i 4.000 transplantacija bubrega, a samo oko 10 do 15 odsto njih dolazi od preminulih donatora. Većina transplantacija se vrši od živih donatora, što dovodi do viših stopa uspešnosti.
Doktor Temiz ističe da je cilj lekara da pomognu pacijentima da se što pre vrate normalnom životu. To uključuje i praćenje rizika od infekcija, kao i provere na maligne bolesti, jer telo može odbaciti presađeni bubreg. Pacijenti se redovno kontrolišu i moraju se pridržavati saveta lekara kako bi se osigurala uspešna transplantacija.
U Srbiji, s obzirom na veliki broj pacijenata na dijalizi i onih koji čekaju na transplantaciju, važno je osnažiti sistem donacija i poboljšati pristup modernim metodama lečenja. Edukacija javnosti o značaju donacija organa može igrati ključnu ulogu u povećanju broja dostupnih donatora.
Povećanje svesti o važnosti donacije bubrega može dovesti do smanjenja liste čekanja i omogućiti pacijentima da dobiju neophodnu pomoć na vreme. U tom smislu, zajednica bi trebala da se angažuje u promociji donacije organa i pružanju podrške onima koji se suočavaju sa bolestima bubrega.
U zaključku, sa stotinama pacijenata u Srbiji koji čekaju na transplantaciju bubrega, primena savremenih metoda lečenja i edukacija o donaciji organa postaju sve važniji. Razumevanje bolesti bubrega, pravovremena dijagnostika i podrška transplantacionim programima mogu značajno poboljšati kvalitet života pacijenata i smanjiti broj onih koji se oslanjaju na dijalizu.
