Nacionalni arhiv Škotske je otkrio šokantne informacije o akademiku i profesoru istorije Dejvidu Makmilan, koji je preminuo 1987. godine. Tokom perioda od 30 godina, on je ukrao više od 3.000 istorijskih dokumenata i pisama iz ovog arhiva. Ova krađa, koja je uglavnom bila motivisana njegovom strasti prema filateliji, otkrivena je tek kasnije, a njene razmere su bile daleko veće nego što se prvobitno mislilo.
Sve je počelo 1994. godine kada je jedan arhivista na aukciji u Londonu otkrio 200 dokumenata koji su pripadali Nacionalnom arhivu Škotske. Iako su prvobitno smatrali da je u pitanju izolovan incident, istraživanje je pokazalo da je Makmilan ukrao ukupno 3.100 dokumenata, većinom pisama, koja su mu bila zanimljiva zbog poštanskih marki i žigova na njima.
Makmilan je studirao istoriju na Univerzitetu u Glazgovu, a kasnije je predavao na Univerzitetu u Sidneju i Univerzitetu Trent u Ontariju. Njegova ljubav prema poštanskim markama i žigovima očigledno je bila jača od etičkih normi, jer je redovno posećivao Nacionalni arhiv Škotske od 1969. do 1980. godine. Kada je jednom prilikom uhvaćen u krađi, njegov pristup arhivu je odmah zabranjen.
Iako se tada smatralo da je njegova krađa bila jedinstveni slučaj, stvari su se promenile 2012. godine kada je jedan istraživač na Univerzitetu Trent, gde je Makmilan predavao, primetio dokument koji je mogao pripadati škotskom arhivu. Ovo je izazvalo zabrinutost među arhivistima, koji su započeli dalja istraživanja i na kraju otkrili još 2.900 dokumenata koje je Makmilan ukrao.
Nakon njegove smrti, većina ovih dokumenata je poklonjena arhivu Univerziteta Trent. Iako je njegov postupak bio neetičan, profesor nikada nije bio osuđen za bilo kakav prestup. Stručnjaci smatraju da je njegovo ponašanje bilo motivisano isključivo njegovim interesovanjem za poštanske marke, a ne nekim većim finansijskim ili istorijskim vrednostima dokumenata koje je uzimao.
Zvaničnik škotskog arhiva, Alan Bortvik, opisao je Makmilanovo ponašanje kao nešto što podseća na svraku koja je privučena sjajnim predmetima. Iako su pisma koja je ukrao možda imala malu istorijsku ili finansijsku vrednost, njihov gubitak je značajan za Nacionalni arhiv, koji čuva kolekciju od 38 miliona dokumenata koji pokrivaju skoro 1.000 godina škotske istorije.
Nakon otkrivanja krađe, Nacionalni arhiv Škotske je uspeo da povrati skoro sva ukradena dokumenta, što je veoma važno za očuvanje istorijskog nasleđa. Ova situacija je izazvala razne reakcije u akademskim krugovima, a posebno se postavlja pitanje etike u nauci i istraživanju. Kako se može obezbediti da akademici poštuju pravila i normativne standarde, kada se suočavaju sa sopstvenim interesima i strastima?
U svetlu ovih događaja, važno je naglasiti značaj transparentnosti i odgovornosti u akademskoj zajednici. Krađa istorijskih dokumenata ne samo da ugrožava integritet institucija, već i narušava poverenje javnosti u nauku i istraživanje. Pitanja koja se postavljaju nakon ovog incidenta uključuju kako se obezbediti da se ovakve situacije ne ponove u budućnosti i kako se razvija kultura odgovornosti među istraživačima.
Ova priča o Dejvidu Makmilan služi kao upozorenje i podsećanje na potrebu za etičkim normama u akademskom svetu. U svetu gde su informacije i istorijski dokumenti od neprocenjive vrednosti, zaštita tih resursa mora biti prioritet svih institucija koje se bave očuvanjem nasleđa.
