Put koji obećava u smanjenju emisija ugljenika iz građevinske industrije, posebno onih koje potiču od proizvodnje betona, usmerava naučnike ka istraživanju održivih alternativa. U tom kontekstu, razvoj modifikovanih živih materijala predstavlja izuzetno zanimljivu oblast istraživanja. Ovi materijali se uzgajaju iz živih ćelija i imaju potencijal za samoizlečenje ili prilagođavanje okruženju.
Jedan od najzanimljivijih pristupa u ovoj oblasti je korišćenje gljivičnog micelijuma kao biološke skela za pravljenje ovih inovativnih materijala. Doktor Čelsi Heveran sa Državnog univerziteta Montana u Sjedinjenim Američkim Državama predvodila je tim koji je istraživao ovu mogućnost. U eksperimentima su uzgajali Neurosporu crassu, poznatu gljivu, kako bi formirali gustu mrežu micelijuma koja može poslužiti kao osnova za dalje istraživanje. Ova skela je potom bila zasijana bakterijom Sporosarcina pasteurii, koja je poznata po svojoj sposobnosti da taloži kalcijum karbonat, mineral koji se može naći u prirodi u koralima, kostima i školjkama, dok metaboliše ureu.
Heveran ističe da je materijal koji su razvili izuzetno jak i čvrst, s obzirom na to koliko je lagan. Ova istraživanja su inspirisana prirodom, posebno arhitekturom kostiju, koja služi kao prirodni model za izradu ovih materijala. U poređenju sa ranijim pokušajima izrade živih materijala koji su preživeli samo nekoliko dana, novi materijal razvijen od strane američkih naučnika ostao je održiv više od mesec dana.
„Uzbuđeni smo zbog naših rezultata i radujemo se dizajniranju složenijih i većih struktura,“ izjavila je Heveran za portal Nju sajentist. Predlog korišćenja micelijuma kao supstrata za žive materijale predstavlja jednostavnu, ali veoma moćnu strategiju, navodi Ajsu Kuru sa Univerziteta u Sidneju, koja nije bila uključena u ovo istraživanje.
Ova istraživanja, objavljena u časopisu Cell Reports Physical Science, otvaraju vrata za razvoj materijala koji se sami popravljaju, koji su osetljivi i ekološki prihvatljivi. Ako bi se njihova proizvodnja povećala na industrijskom nivou, ovi materijali bi mogli značajno smanjiti zavisnost od betona, što bi moglo doneti uštede u milionima evra i značajno smanjiti emisiju ugljen-dioksida.
Osim ekoloških prednosti, ovi živi materijali predstavljaju i inovaciju u građevinskoj industriji koja može promeniti način na koji se pristupa izgradnji i održavanju zgrada. Razvoj ovakvih materijala može doneti novu eru u građevinarstvu, gde bi se uloga materijala, kao i njihova upotreba, značajno promenile.
U svetlu globalnih izazova kao što su klimatske promene i potreba za održivim razvojem, istraživanje ovakvih tehnologija postaje sve važnije. Smanjenje emisija ugljenika i efikasnije korišćenje resursa su ključni za budućnost građevinske industrije, a ovakvi pristupi mogli bi omogućiti postizanje tih ciljeva.
Kako se istraživanja nastavljaju i kako se razvijaju nove metode i tehnike, biće zanimljivo pratiti kako će se ova oblast dalje razvijati i kakve će prilike doneti za buduće generacije. Inovacije poput ovih ne samo da imaju potencijal da smanje ekološki otisak građevinske industrije, već i da promene percepciju o tome šta znači graditi u skladu sa prirodom.
U konačnici, razvoj modifikovanih živih materijala može predstavljati prekretnicu u načinu na koji se gradimo i održavamo naše okruženje, pružajući održive alternative koje su u skladu sa prirodom i potrebama savremenog društva.
