Naučnici sa Univerziteta Harvard razvili su inovativni pristup u borbi protiv malarije, bolesti koja svake godine odnosi živote gotovo 600.000 ljudi, pretežno dece. Umesto da se fokusiraju na ubijanje komaraca korišćenjem insekticida, istraživači su predložili lečenje komaraca kako bi se sprečila njihova sposobnost prenosa malarije. Ova neobična strategija podrazumeva primenu lekova koji bi eliminisali malarične parazite iz komaraca, čime bi se značajno smanjila mogućnost zaraze.
Malarija se prenosi na ljude putem ujeda ženskih komaraca, a trenutni napori u borbi protiv ove bolesti uglavnom su usmereni na upotrebu insekticida. Međutim, kako su komarci razvili otpornost na mnoge hemikalije, njihova efikasnost se smanjila. U tom kontekstu, tim sa Harvarda je otkrio dva leka koja su uspešno uklonila malarične parazite iz komaraca. Dugoročni cilj ovog istraživanja je premazivanje mreža za spavanje lekovitom kombinacijom, što bi omogućilo efikasniju zaštitu od malarije.
Naučnica Aleksandra Probst sa Harvarda naglašava da je spavanje pod mrežom jedan od najefikasnijih načina zaštite od malarije, jer su komarci aktivni noću. Mreže ne samo da pružaju fizičku zaštitu, već često sadrže insekticide koji ubijaju komarce koji se na njima zadrže. Ipak, otpornost komaraca na insekticide postaje sve veći problem, što ukazuje na potrebu za novim pristupima kao što je ovaj.
Istraživači su analizirali DNK malarije kako bi identifikovali potencijalne slabosti parazita unutar komaraca. Nakon testiranja velikog broja lekova, suzili su izbor na 22 leka koji su testirani na komarcima koji su uneli krv zaraženu malarijom. Dva leka su se pokazala kao izuzetno efikasna u eliminaciji parazita. Probst objašnjava da čak i ako komarac preživi kontakt sa mrežom, paraziti unutar njega su ubijeni, što sprečava prenos malarije.
Jedna od ključnih prednosti ovog pristupa je dugotrajnost efekta lekova, koji traje do godinu dana na mrežama. Ova metoda predstavlja jeftiniju i dugotrajniju alternativu korišćenju insekticida, što je posebno važno u zemljama sa ograničenim resursima.
Trenutno se ovaj pristup testira u laboratorijskim uslovima, a sledeća faza istraživanja planirana je u Etiopiji. Cilj je utvrditi da li mreže premazane lekovima za malariju funkcionišu u stvarnim uslovima. Očekuje se da će biti potrebno najmanje šest godina da se završe svi testovi i potvrdi efikasnost ovog inovativnog pristupa.
Ova nova strategija može značajno doprineti smanjenju broja slučajeva malarije i zaštiti najugroženijih populacija, posebno dece. Sa obzirom na ozbiljnost problema malarije, koja i dalje predstavlja jedan od vodećih uzroka smrtnosti u mnogim delovima sveta, ovakvi istraživački napori su od suštinskog značaja.
U svetlu ovih otkrića, može se reći da bi lečenje komaraca moglo postati ključni deo strategije borbe protiv malarije. Ova metoda ne samo da ima potencijal da smanji prenos bolesti, već i da promeni način na koji se pristupa kontroli komaraca u budućnosti. U kombinaciji sa drugim preventivnim merama, kao što su vakcine i korišćenje mreža, ovaj pristup može značajno smanjiti teret malarije na globalnom nivou.
U svetlu ovih saznanja, naučnici i zdravstveni radnici pozivaju na dalju podršku istraživanju i razvoju ovakvih inovativnih rešenja koja bi mogla doneti promene u borbi protiv jedne od najopasnijih bolesti sveta.
