Domaća mačka, poznata kao jedan od najpopularnijih kućnih ljubimaca, ima zanimljivu i kompleksnu istoriju. Najnovija istraživanja otkrivaju da domaća mačka nije stigla u Evropu tokom neolita, kada su prvi zemljoradnici došli sa Bliskog istoka, već je njen dolazak zabeležen oko 2.000 godina kasnije, iz Severne Afrike. Ova saznanja donosi međunarodni tim istraživača, predvođen antropologom Klaudijom Otonijem i biologom Markom De Martinom sa rimskog univerziteta Tor Vergata. Njihova studija, objavljena u časopisu „Science“, analizira genome 87 drevnih i savremenih mačaka.
Prethodne studije su sugerisale da je afrička divlja mačka, koja danas živi u Severnoj Africi i na Bliskom istoku, predak domaće mačke. Hipoteza da su mačke počele da se domestikuju ranije, tokom neolita, temelji se na arheološkim nalazima koji pokazuju da su mačke sahranjivane zajedno sa ljudima na Kipru pre otprilike 7.500 godina. Ovaj podatak je doveo do spekulacija da su se mačke odomaćivale u regionu istočne obale Sredozemnog mora.
Uloga mačaka u ovim zajednicama bila je značajna, posebno u borbi protiv štetočina i glodara koji su se okupljali oko žita koje su ljudi uzgajali. Međutim, rezultati novog istraživanja ukazuju na to da se domaća mačka zapravo prvi put pojavila u Egiptu tokom doba faraona. Dokazi iz ikonografije i arheoloških nalaza iz grobnica iz 2200. godine pre nove ere sugerišu da je Egipat ključna tačka porekla domaće mačke.
Istraživači veruju da su pokušaji pripitomljavanja mačaka u Egiptu možda započeli još ranije, oko 3700. godine pre nove ere, na osnovu ostataka dvoje odraslih mačaka i četvoro mladunaca koji su pronađeni u lokalitetu Hierakonpolis. Otoni ističe da su zaključci studije pokazali da se domaće mačke raširile nekoliko vekova nakon neolita, najverovatnije iz Severne Afrike.
U okviru istraživanja, identifikovane su najmanje dve genetski različite populacije mačaka severnoafričkog porekla. Jedna od ovih populacija je divlja mačka koja je stigla na Sardiniju i predstavlja predka divljih mačaka koje danas žive na tom ostrvu. Druga populacija, koja se proširila tokom Rimskog carstva, doprinela je genetičkom nasleđu današnjih evropskih domaćih mačaka.
Ova saznanja otvaraju nova pitanja o načinu na koji su mačke postale tako rasprostranjene u Evropi i kako su se prilagodile različitim kulturama i sredinama. Otonijeva studija donosi važan doprinos razumevanju evolucije i domestikacije mačaka, kao i njihovoj ulozi u ljudskom društvu.
Ova istraživanja takođe podstiču na razmišljanje o tome kako su ljudi i životinje tokom vekova razvijali međusobne odnose, stvarajući simbiotske veze koje traju do današnjeg dana. U svetu gde su mačke često viđene kao simbol nezavisnosti i slobode, zanimljivo je razmotriti njihovu istorijsku ulogu kao pomoćnika u poljoprivredi i borbi protiv štetočina.
Mačke, koje su nekada bile samo korisni pratioci, danas su postale integralni deo života mnogih ljudi širom sveta. Njihova sposobnost da se prilagode različitim životnim uslovima i ljudskim zajednicama omogućila im je da postanu jedan od najomiljenijih ljubimaca.
U zaključku, domaća mačka ima bogatu istoriju koja seže daleko u prošlost. Njeno putovanje od divlje životinje do omiljenog kućnog ljubimca pokazuje kako su se ljudi i životinje razvijali zajedno, oblikujući međusobne odnose koji su ostavili trajan pečat na naše živote. S obzirom na nove informacije o poreklu i širenju domaćih mačaka, možemo samo da se zapitamo šta još možemo naučiti o ovom fascinantnom stvorenju koje je postalo deo naše svakodnevice.
