Prema poslednjim podacima za 2024. godinu, Beogradski region se izdvaja po izuzetno visokoj gustini naseljenosti, koja je čak sedam puta veća od republičkog proseka. Ova razlika postaje još izraženija kada se uporedi sa Regionom Južne i Istočne Srbije, koji beleži najnižu gustinu naseljenosti, koja je 29 odsto ispod proseka Srbije. Ovi podaci ukazuju na značajne regionalne razlike u demografskim i ekonomskim uslovima unutar zemlje.
U Srbiji, iako svi regioni relativno ujednačeno doprinose ukupnoj populaciji, unutarregionalne razlike su veoma izražene. Na primer, u Regionu Vojvodine, osam gradova čini više od polovine stanovništva ovog regiona, tačnije 56,3 odsto. Ova koncentracija stanovništva u gradovima ukazuje na urbanizaciju i migraciju prema većim naseljima, što može imati dugoročne posledice na razvoj ruralnih područja.
Populaciona neravnomernost postaje još izraženija u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, gde deset gradova sadrži 55 odsto ukupnog stanovništva tog regiona. U isto vreme, 13 nerazvijenih opština u ovom regionu okuplja samo 13 procenata stanovništva. Ova situacija ukazuje na ozbiljne demografske izazove sa kojima se suočavaju manje razvijene opštine, koje gube stanovništvo usled migracija ka urbanim sredinama.
Sličan obrazac se može primetiti i u Regionu Južne i Istočne Srbije, gde devet gradova obuhvata 56,5 procenata populacije, dok u čak 30 nerazvijenih opština živi samo 31 procenat stanovništva. Ova nerazvijenost i niska gustina naseljenosti predstavljaju izazov za ekonomsku aktivnost i razvoj infrastrukture u tim opštinama.
Jedan od ključnih faktora koji utiče na demografske promene u Srbiji su ekonomske migracije. Beogradski region je jedini koji beleži porast broja stanovnika, sa rastom od 1,5 odsto između 2011. i 2024. godine. U suprotnosti, ostali regioni beleže opadanje broja stanovnika, što dodatno naglašava sve veće razlike u gustini naseljenosti između Beograda i ostatka zemlje.
Uprkos ovim izazovima, važno je napomenuti da su ovi demografski trendovi povezani sa širim ekonomskim i socijalnim faktorima, uključujući pristup obrazovanju, zapošljavanju i infrastrukturnim resursima. Beograd kao glavni grad privlači ljude zbog boljih mogućnosti za zapošljavanje, obrazovanje i životni standard, dok su ruralna područja često zapostavljena i suočavaju se sa velikim izazovima u razvoju.
U budućnosti, očekuje se da će razlike u gustini naseljenosti dodatno rasti. Naseljenost u Regionu Južne i Istočne Srbije postaje sve razuđenija, dok se Beogradski region nastavlja gušće naseljavati. Ovaj trend može imati ozbiljne posledice na regionalnu politiku, ekonomiju i planiranje urbanog razvoja.
S obzirom na sve ove faktore, važno je da vlasti u Srbiji prepoznaju i odgovore na ove izazove kako bi obezbedile održiv razvoj svih regiona. Potrebno je ulaganje u infrastrukturu, obrazovanje i ekonomske mogućnosti u nerazvijenim opštinama kako bi se smanjile razlike i podstakao ravnomerniji razvoj. Samo tako će se moći stvoriti uslovi za poboljšanje kvaliteta života svih građana Srbije, bez obzira na to u kojem regionu žive.
