Na svetu postoji oko 630.000 ljudi starijih od 100 godina, a veliki deo njih živi u samo deset zemalja. Ovi stogodišnjaci, koji ove godine proslavljaju svoj 100. rođendan, svedoci su mnogih istorijskih događaja, od otkrića penicilina do pojave društvenih mreža poput TikToka. Međutim, doživeti stotu je izuzetno retko.
Prema najnovijim procenama Ujedinjenih nacija, širom sveta ima oko 630.000 stogodišnjaka. Većina njih živi u deset zemalja koje se nalaze u Aziji, Evropi i Severnoj Americi. Ove zemlje se značajno razlikuju po veličini, ekonomskoj snazi, političkim sistemima, kvalitetu zdravstvene zaštite i društvenim strukturama.
Japan prednjači u broju stogodišnjaka, sa oko 123.000 ljudi koji su prošli tu granicu. Japan takođe ima jednu od najviših očekivanih dužina života na svetu, koja iznosi 88 godina za žene i 82 za muškarce. Sjedinjene Američke Države slede sa otprilike 74.000 stogodišnjaka, dok Kina i Indija imaju oko 49.000 i 38.000 stogodišnjaka, redom.
Međutim, kada se broj stogodišnjaka uporedi sa veličinom populacije, uočava se da SAD i Kina padaju na listi, dok evropske zemlje poput Francuske, Grčke i Italije dolaze bliže vrhu. Japan ostaje izuzetak sa 100 stogodišnjaka na 100.000 stanovnika, dok Hongkong ima stopu od 133.
Prema rečima Solvig Kaningem, profesorke koja istražuje zdravlje i starenje, Japan je na vrhu svih lista zahvaljujući kombinaciji zdrave ishrane, fizičke aktivnosti i povoljnog životnog okruženja. Ipak, pravi test bi bio pratiti zdravlje imigranata u Japan, kako bi se utvrdilo da li im zdravlje u starosti ostaje na istom nivou kao i kod rođenih Japanaca.
Izuzetna dugovečnost dugo je intrigirala naučnike i javnost, što je dovelo do brojnih knjiga i istraživanja. Jedna od popularnih teorija je „plave zone“, odnosno geografskih područja gde ljudi žive izuzetno dugo zahvaljujući zdravim navikama, aktivnom načinu života i snažnim društvenim vezama. Ipak, postoje pitanja o tačnosti tih podataka.
Nedavna studija ukazala je na moguće razloge zbog kojih se u nekim zemljama čini da imaju mnogo stogodišnjaka, uključujući administrativne greške u matičnim knjigama i prevare u socijalnim sistemima. Kaningem ističe da bi moglo doći do odstupanja u podacima, ali to verovatno ne utiče na širu sliku, jer zemlje sa mnogo stogodišnjaka obično imaju i duži prosek životnog veka.
Čak i u zemljama sa nižim prosečnim životnim vekom, može se uočiti značajan broj stogodišnjaka. U mestima sa visokom smrtnosti u ranoj životnoj dobi, oni koji prežive su često izuzetno otporni. Iako ne postoji „magična formula“ za dugovečnost, ključni faktori za zdravo starenje, prema stručnjacima, uključuju redovnu fizičku aktivnost, zdravu ishranu, pristup medicinskoj nezi, dovoljno sna, izbegavanje alkohola i duvana, kao i kontrolu stresa.
Kaningem se ne oslanja na popularne tvrdnje o „superhranama“ poput ribljeg ulja ili čokolade, naglašavajući da su osnovni principi zdrave ishrane i načina života daleko važniji. Takođe, naglašava da postoje mnoga pitanja koja ostaju bez odgovora u vezi sa dugovečnošću, ali istovremeno podseća da je zdrav način života i dalje najbolji put ka dužem i kvalitetnijem životu.
